HABER MERKEZİ
8 Mayıs Dünya Talasemi Günü dolayısıyla bir açıklama yapan Kırklareli Halk Sağlığı Müdürü Dr. Çiğdem Cerit, Talasemi hastalarının hayatları boyunca kan naklinin dışında düzenli tedavi görmeleri gerektiğini, uygulanan tedavilerin de zor ve pahalı olduğunu söyledi. Dr. Çiğdem Cerit, tedavinin kesinlikle ihmal edilmemesi gerektiğinin altını çizerek, “Bundan da önemlisi riskli bölgelerde yaşayan gençlerin mutlaka evlilik öncesi talasemi testi yaptırmaları gereklidir” uyarısında bulundu.
Dr. Cerit yaptığı açıklamada şu bilgilere yer verdi; “1993 yılından itibaren 8 Mayıs “Dünya Talasemi Günü” olarak kutlanmaktadır. Ülkemizde de planlanan çeşitli aktivitelerle önemli bir halk sağlığı sorunu olan hemoglobinopatlerin gündemde tutulması ve bu sayede toplumun konu ile ilgili bilinçlendirilmesi, farkındalık yaratılması ve konuya hassasiyetin oluşturulması hedeflenmektedir. Talasemi ve hemoglobinopatiler dünyanın ve ülkemizin önemli halk sağlığı sorunlarından birisidir. Talaseminin çeşitli klinik tabloları vardır; ağır hastalık tipi olan talasemi major, semptomatik olmayan taşıyıcı tipi talasemi minör ve bu iki grup arasında yer alan talasemi intermedia’dır. Talasemi majör, otozomal resesif geçen kalıtsal bir hastalıktır. Talaseminin tedavisi pahalı olmasına karşın önlenmesi mümkündür. Dünya Sağlık Örgütünün yayınlarında, dünyada yaklaşık 270 milyon taşıyıcı olduğu ve her yıl yaklaşık 300.000 hasta çocuğun dünyaya geldiği bildirilmektedir. Başta KKTC, Güney Kıbrıs, Yunanistan, İtalya olmak üzere diğer Akdeniz ülkelerinde 1990 lı yıllardan beri talasemi sorunu büyük ölçüde çözülmüştür. Türkiye’de talasemi sıklığı genelinde yüzde 2.1, sahil bölgelerinde ortalama yüzde 4.3 civarındadır ve toplam 1.400.000 taşıyıcı olduğu tahmin edilmektedir. Türkiye’deki toplam hasta sayısı ise 4500 civarında olup, her yıl 300-400 talasemili hasta çocuk doğmaktadır. Türkiye’de yapılan her 4 evlilikten biri akraba evliliğidir.(yüzde 25,1) Akraba evlilikleri en çok (yüzde 70) birinci dereceden akrabalar arasından gerçekleşmektedir. Bu durum otozomal resesif hastalıkların toplumda görülme sıklığını artırmaktadır. Bu nedenle akraba evliliklerinin önlenmesi talasemi ile mücadelede de çok önemlidir.
24.10.2002 tarihinde, Kalıtsal Kan Hastalıkları Yönetmeliği yayınlanarak, bu hastalığın önlenmesinde ve tedavisi için çeşitli çalışmalar başlatılmıştır. 08.05.2003 tarihinde 10. Dünya Talasemi Gününde Mersin’de Ulusal Hemoglobinopati Önleme projesi 33 ilde başlatılmıştır. Sağlık Bakanlığı, Ulusal Hemoglobinopati Önleme Projesinde, 2005 yılından beri Ulusal Hemoglobinopati Konseyi yerine kurulan Talasemi Federasyonu ile iş birliği yapmaktadır. Hemoglobinopati Kontrol Programı son olarak 41 ile yaygınlaştırılmıştır.
Kalıtsal kan hastalıklarından olan talasemiyle mücadelede evlilik öncesi çiftlerin sağlık muayene ve kontrollerinin yapılması ve taşıyıcıların belirlenmesi de çok önemlidir. İlimizde de evlilik öncesi çiftlerin sağlık kontrolleri ve gerekli testleri yapılarak kişilere danışmanlık verilmekte, genetik danışmanlık, prenatal tanı gereken çiftler ilgili merkezlere yönlendirilmektedir. İlimizde 1. Basamak Hemoglobinopati Tanı Merkezimiz bulunmaktadır ve 15 Şubat 2006’dan beri Edirne Halk Sağlığı Müdürlüğü Merkez İlçe Toplum Sağlığı Merkezi bünyesinde hizmet veren ruhsatlı merkezimizdir.
Evlilik öncesi sağlık kontrolleri ve gerekli tarama testleri ücretsiz olarak tüm ilçelerimizde Toplum Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak yapılmakta, kalıtsal kan hastalıkları konusunda danışmanlık verilmekte, ayrıca testlerin sonuçları doğrultusunda kişilere yapmaları gereken hususlar vurgulanarak bilgilendirilmektedir.
Talasemi önlenebilir bir hastalıktır. Talaseminin önlenmesi için akraba evliliklerinden kaçınmalı, evlilik öncesi tarama testlerini yaptırarak, sağlık kontrollerinden geçmeli, eğer çiftlerin her ikisi de talasemi taşıyıcısı ise çocuk sahibi olmadan önce mutlaka yetkili merkezlerden genetik danışmanlık alarak doğum öncesi gebelikte gerekli testlerini yaptırmalıdırlar.
Toplumu bu konuda bilgili, duyarlı olmaya ve talaseminin önlenmesi, toplum sağlığının kalkındırılması için herkesi işbirliğine davet ediyoruz.
Talasemi taşıyıcılığı bir hastalık değildir ve hastalığa dönüşmez; talasemi taşıyıcılığı kalıtsal bir özelliktir. Talasemi evliliğe engel değildir. Talasemi testi yaptırmak için, talasemi merkezimize başvurunuz. Sağlıklı bir çocuk sahibi olmak için, evlilik öncesi mutlaka talasemi testi yaptırınız. Çocuklarımız, yarınlarımız sağlıklı olsun.”
